Melisa lekarska (Melissa officinalis)

Melisa lekarska (Melissa officinalis) to dekoracyjna roślina zielarska, którą można uprawiać jako roślinę pokojową, choć lepiej będzie się czuła w skrzynce lub doniczce na tarasie. Liście melisy pachną cytrynowo, a jej kwiaty chętnie odwiedzają pszczoły. Ze względu na jej walory przyprawowe, warto ją mieć pod ręką w kuchni.

Starożytni Grecy używali melisy do leczenia ran. Na Bliskim Wschodzie, skąd roślina ta pochodzi, jej liści używano do odświeżania powietrza. Herbatki z liści melisy używano jako leku tonizującego i orzeźwiającego, a także środka przeciwko bólowi głowy. Dzięki tym właściwościom oraz dekoracyjnemu wyglądowi melisa jest chętnie uprawiana w ogrodach także i dziś.

Sercowate lub owalne liście wielkości 3-7 cm wyrastają na rozgałęzionych, owłosionych pędach. Są one karbowane, pomarszczone i, podobnie jak łodygi, delikatnie owłosione.
Drobne, białe lub jasnoróżowe kwiaty pojawiają się w czerwcu i w lipcu i utrzymują na roślinie aż do września. Melisa osiąga 60-120 cm wysokości. Jej pędy szybko rozrastają się i powinny być przycinane jesienią, aby roślina zachowała zwarty pokrój.

Roślina ta jest byliną należącą do rodziny wargowych. Rozmnaża się ją łatwo z nasion albo przez podział bryły korzeniowej wiosną lub jesienią. Nasiona wysiewa się wiosną, przykrywając je cienką warstwą wilgotnego podłoża i lekko ugniatając - kiełkują po 2-3 tygodniach.

Melisa lubi ziemię zasobną i wilgotną oraz słoneczne, zaciszne miejsca. Jest łatwa w uprawie, pod warunkiem, że zapewni się jej wystarczającą wilgotność podłoża. Uprawiając ją jako roślinę przyprawową, należy często przycinać pędy, które będą się bujnie rozgałęziać i dawać mnóstwo świeżych liści.

Pielęgnacja

Melisa lekarska jest rośliną łatwą w uprawie. W październiku skracamy jej pędy tuż przy ziemi, aby zachowała zwarty pokrój. Melisa może rosnąć na każdym typie podłoża, ale zapach liści będzie mocniejszy na zasobnej ziemi kompostowej. Na dnie doniczki umieśćmy grubą warstwę drenażu. W razie potrzeby przesadzamy wiosną. Latem podlewamy obficie, zimą oszczędnie. Rośliny uprawiane w doniczkach w mieszkaniu zimą należy podlewać umiarkowanie.

Wiosną i latem zasilamy raz na dwa tygodnie uniwersalnym nawozem płynnym. Zimą, rośliny rosnące w pomieszczeniach zasilamy nawozem rozcieńczonym do połowy zalecanego stężenia.

Melisa lubi miejsca słoneczne, ale rośliny rosnące na oknie należy chronić latem przed bezpośrednim nasłonecznieniem. Latem najlepiej rośnie w temperaturze 20-24°C. Zimą roślinom rosnącym w domu trzeba zapewnić temp. ok. 15°C. Rośliny zimujące w gruncie należy chronić przed mrozem, okrywając warstwą słomy.

Melisa lekarska w kuchni

Liście melisy nadają potrawom smak cytrynowy z nutką mięty. Posiekane liście można dodawać do zup, mięs duszonych z jarzynami, drobiu i ryb, a także do sałatek i jarzyn. Są one też doskonałym dodatkiem do duszonych owoców, sałatek owocowych i lodów oraz do herbaty z lodem i zimnych napojów. Wierzchołki pędów można stosować jako dekorację do dań pikantnych i słodkich.

Z liści melisy powstaje świetna herbatka. Garść świeżych listków należy zalać wrzątkiem i odstawić na 5-10 min.

Do zamrożenia należy zebrać świeże, ale suche liście, umieścić jej w torebce na mrożonki, odessać powietrze i zamrozić. Tak przygotowane, można przechowywać kilka

miesięcy. Do dań gotowanych można dodawać je w stanie zamrożonym, zaś do sosów lub sałatek - rozmrożone i posiekane.

Choroby i szkodniki

Liście schną

Jeśli dzieje się tak w czasie sezonu wegetacyjnego, podłoże jest zbyt suche lub wilgotność powietrza za niska. Podlewamy roślinę i usuwamy nadmiar wody z podstawki.

Gnicie korzeni lub wierzchołków pędów

Jeśli roślina rośnie słabo i pojawiają się ślady gnicia korzeni lub ogniska gnilne na wierzchołkach pędów, podłoże ma zbyt słabą przepuszczalność lub doniczka ma nieodpowiedni drenaż. Melisę należy uprawiać na podłożu dobrze przepuszczalnym.

Jasne plamy na liściach

Białe lub szarawe są oznaką porażenia mączniakiem. Pojawieniu się tej choroby sprzyja przesuszenie podłoża. Sprawdzamy, czy ziemia jest wystarczająco wilgotna.