Słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus), kuzyn słonecznika ogrodowego, nadaje się idealnie do uprawy na parapecie okiennym czy w skrzynce na kwiaty. Warto zatem odkryć bogactwo odmian miniaturowych słoneczników. Ich promienne kwiaty wspaniale ozdobią rabatę, balkon lub parapet domu.
Te piękne kwiaty stanowią prawdziwe odzwierciedlenie swojej nazwy. Nazwa botaniczna, Helianthus annuus, pochodzi od greckich słów helios, czyli słońce, i anthos, czyli kwiat, zaś annuus znaczy tyle, co roczny, a więc taki, który ginie po zakończeniu kwitnienia.
Słonecznik zwyczajny, którego ojczyzną jest Ameryka Północna (jest on m.in. godłem stanu Kansas), to nie tylko kwiat, ale również roślina o dużym znaczeniu gospodarczym. Jego nasiona są ważnym źródłem oleju roślinnego, a ponadto wchodzą w skład wielu produktów spożywczych oraz mieszanek pokarmowych dla ptaków i innych zwierząt.
Pojedyncza roślina w doniczce będzie wyglądała raczej sztywno i poważnie. Najlepiej więc umieszczać je w grupach, np. po trzy, na tle roślin o zielonych liściach. Łączenie słoneczników w skrzynkach na kwiaty z innymi roślinami kwitnącymi latem jest kłopotliwe i nie zawsze daje dobre efekty. Lepiej więc uprawiać je pojedynczo - to tylko podkreśli ich z natury dominującą urodę.
Na rabacie kwiatowej słoneczniki będą dobrze rosły również bez nawożenia, ale uprawiane w doniczkach muszą być regularnie podlewane i zasilane, o ile podłoże nie zawiera domieszki wolno działającego nawozu. Słoneczniki kwitną obficie, jednak zawsze wymagają regularnego usuwania przekwitających główek kwiatowych. Jeśli słoneczniki w pojemniku kwitną zbyt obficie w stosunku do jego wielkości, warto ściąć część kwiatów i wstawić je do wazonu.
Uprawa z nasion
Na zewnątrz słoneczniki wysiewa się późną wiosną, siejąc po 2-3 nasiona na głębokości 1-2 cm. Później należy je przerwać, pozostawiając najsilniejsze siewki.
Siew rozsady do skrzynek kwiatowych i doniczek rozpoczyna się wczesną wiosną, wysiewając po 2 lub 3 nasiona do doniczek o średnicy 15 cm, wypełnionych uniwersalnym podłożem kompostowym. Doniczki należy ustawić w szklarni lub na słonecznym parapecie.
Po wschodach siewki przerywa się, pozostawiając tylko jedną. W temp. 21 °C kiełkowanie może trwać ok. 2-3 tygodni. W razie potrzeby podłoże należy wzbogacić wolno działającym nawozem. Rośliny należy trzymać w jasnym miejscu.
Późną wiosną lub na początku lata można przesadzić je do docelowych pojemników. Jeśli mają być wystawione na zewnątrz, należy z tym zaczekać do czasu obsadzenia rabaty kwiatami letnimi.
Podstawy pielęgnacji
Słonecznik zwyczajny jes łatwy w uprawie, a odmiany karłowe nie wymagają podpór. Rozsadę można wyhodować z nasion lub kupić gotowe sadzonki. Do uprawy w pojemnikach należy wybierać odmiany o zwartym pokroju.
Jako podłoże najlepsza jest ziemia torfowa. Po zakończeniu kwitnienia rośliny trzeba usunąć. Słoneczniki pobierają bardzo dużo wody, ale doniczki nie powinny stać w wodzie.
Rośliny rosnące we wnętrzu w doniczkach należy zasilać płynnym nawozem dla kwiatów, według wskazówek podanych przez producenta. W przypadku skrzynek kwiatowych i donic najlepiej dodawać do podłoża nawóz wolno działający lub w sztyfcie. Zgodnie z nazwą, słoneczniki najlepiej rosną w pełnym słońcu, ale tolerują również zacienienie przez część dnia.
Słoneczniki rosnące na zewnątrz blisko ściany domu, mogą uszkadzać się o nią podczas wietrznej pogody. Aby tego uniknąć, należy podpierać ich łodygi. We wnętrzach należy roślinom zapewnić słoneczne stanowisko.
Choroby i szkodniki
Ślimaki
Mogą zniszczyć siewki i uszkodzić rośliny dorosłe. Przy dużej liczbie ślimaków należy stosować środki ślimakobójcze lub zbierać pojawiające się szkodniki.
Przędziorki
Zagrażają słonecznikom uprawianym w domu. W przypadku porażenia roślin pomóc może zwiększenie wilgotności podłoża i zraszanie roślin lub zastosowanie środków walki biologicznej, ale najlepiej usunąć zaatakowane rośliny, aby uniknąć przenoszenia się szkodników na inne rośliny domowe.
Gąsienice
Słoneczniki należy chronić przed gąsienicami, które są wyjątkowo żarłoczne i mogą powodować bardzo duże szkody. Szkodniki najlepiej zbierać ręcznie.