Pachira to drzewko wzbudza zainteresowanie wielu miłośników kwiatów doniczkowych. Nie wiedzą, jak się nim opiekować, bo roślina ta rzadko opisywana jest w książkach.
Pachira (Pachira aquatica) pochodzi z meksykańskiego półwyspu Jukatan, wilgotnych lasów Ameryki Środkowej oraz północnych rejonów Ameryki Południowej. Jej kariera jako rośliny do dekorowania wnętrz jest stosunkowo krótka. Z tego też powodu nie doczekała się jeszcze polskiej nazwy. Funkcjonuje jedynie spolszczona wersja miana łacińskiego - pachira. Słowem tym indiańskie plemiona zamieszkujące obszar obecnej Gujany określały kilka roślin później włączonych przez systematyków europejskich do wspólnego rodzaju Pachira. Natomiast słowo aquatica oznacza "wodna" i opisuje jej stanowiska występowania. Pachira nazywana jest także w różnych językach drzewem pędzli do golenia, kasztanem gujańskim lub malabarskim oraz drzewem pomyślności.
W naturalnych warunkach roślina dorasta do 30 m wysokości. Jej dłoniasto złożone liście są zawsze zielone. Kwiaty, z wieloma pręcikami przypominającymi pędzel, kwitną tylko jedną dobę, a powstałe z nich duże torebkowate owoce (20-30 cm długości) są gęsto upakowane jadalnymi nasionami (2 cm). Także młode liście i pąki kwiatowe po uprzednim ugotowaniu są jadane jak warzywo.
Ozdoba salonów
Uprawiana w mieszkaniu pachira nigdy nie zakwita ani nie owocuje. Jest jednak bardzo dekoracyjna dzięki intensywnie błyszczącym liściom o ciekawym kształcie i charakterystycznie zgrubiałej nasadzie pnia oraz górnej części korzeni. W doniczkach sprzedawane są rośliny różnej wielkości, zarówno w formie naturalnej, jak i sadzone po kilka obok siebie i zaplatane spiralnie lub w warkocz. Młode pędy łatwo poddają się takim zabiegom, a podczas dalszego wzrostu powiększają swą średnicę, zrastają się i drewnieją. Dzięki przycinaniu gałęzi, które pachira dobrze znosi, starszym okazom można nadawać atrakcyjną postać bonsai.
Co lubi
Światło. Roślina ta jest łatwa w pielęgnacji. Ma umiarkowane wymagania, potrzebuje tylko sporo przestrzeni, gdyż dość szybko rośnie. Dobrze się czuje w miejscach jasnych, oświetlonych światłem rozproszonym. Bezpośrednie promieniowanie słoneczne latem może wywoływać oparzenia i deformacje młodych liści. Właściciele ciemniejszych mieszkań nie muszą rezygnować z zakupu pachiry, dobrze toleruje ona bowiem sztuczne doświetlanie. W takich wypadkach rozwija się wolniej, lecz prawidłowo; nie obserwowano zniekształceń pokroju ani zaburzeń filologicznych.
Woda. W naturze pachira zasiedla brzegi rzek i strumieni, gdzie gleba jest zawsze wilgotna. Zatem w doniczce przez większą część roku trzeba ią regularnie podlewać. Późną jesienią i zimą nawadnianie się ogranicza, tak by wierzchnia warstwa ziemi (2-4 cm) lekko przesychała. Mimo że roślina lubi wilgoć, to krótkotrwałe okresy suszy nie uszkadzają jej. Pachira, podobnie jak jej bliski kuzyn baobab, potrafi gromadzić wodę w zgrubiałej nasadzie pnia.
W ciągu całego roku dbać należy o utrzymanie wysokiej wilgotności powietrza. W pomieszczeniach regularnie wietrzonych wiosną i latem jest zazwyczaj pod dostatkiem wilgoci, lecz zimą wskutek wysuszającego działania kaloryferów zaleca się stosowanie elektrycznych nawilżaczy, umieszczanie płaskich naczyń z wodą na grzejnikach oraz regularne zraszanie roślin przegotowaną i odstałą wodą (by uniknąć powstawania plam osadu wapiennego na liściach). Roślinie służą też kąpiele pod prysznicem z letnią wodą (co miesiąc lub dwa).
Podłoże. Odpowiednia jest każda przepuszczalna ziemia ogrodnicza o średniej zawartości składników pokarmowych i odczynie pH zbliżonym do obojętnego (pH 6-6,5). Na dnie doniczki należy umieścić warstwę drenażu. W trakcie wzrostu, od marca do października, drzewka dokarmia się co 2 tygodnie roztworem nawozu wieloskładnikowego o niewielkim stężeniu (0,1-0,2%).
Temperatura. Idealna dla pachiry jest temperatura pokojowa (22°C). Jedynie zimą - od listopada do końca lutego - powinna ona wynosić około 18°C. Roślina lepiej znosi wówczas niedostatek światła.
Przesadzanie i rozmnażanie. Wczesną wiosną silnie rosnące okazy przesadza się do doniczek o dwa numery (2 cm) większych niż poprzednie. W tym czasie warto też skrócić nadmiernie wyrosłe pędy, wykonując cięcie centymetr nad ogonkiem liściowym. Odcięte wierzchołki można traktować jako sadzonki, skracając je do 2-3 węzłów i odcinając miękką część szczytową. W bardzo przepuszczalnym (piasek z torfem) i koniecznie ciepłym (25-30°C) podłożu ukorzeniają się przez kilka tygodni. Ogrodnicy rozmnażają też roślinę z nasion. Przykrywa się je centymetrową warstwą ziemi w temperaturze 22-24°C kiełkują po 15-25 dniach.
Szkodniki
Jedynie w bardzo suchych pomieszczeniach na pachirze mogą pojawić się przędziorki, które, wysysając soki, powodują przejaśnienia tkanki liści i w konsekwencji ich opadanie. Nieodmiennym znakiem występowania tych szkodników jest widoczna gołym okiem pajęczynka na spodzie liści. Po zauważeniu objawów porażenia całą roślinę należy dokładnie opłukać pod prysznicem (szczególnie dolne strony liści), zadbać o większą wilgotność powietrza i, jeśli to będzie konieczne, zastosować jeden z preparatów przędziorkobójczych.