Nasturcja większa (Tropaeolum majus) jest jedną z najpopularniejszych roślin jednorocznych - łatwa w uprawie, rośnie silnie i dobrze adaptuje się do wszystkich warunków. Roślina najpiękniej wygląda posadzona w wiszącym koszyku lub skrzynce kwiatowej, z których spływa kaskadami liści i jaskrawych kwiatów.
Odmiany i mieszańce nasturcji są bardzo popularne od lat. Ich kwiaty mają 5 płatków i kielich zakończony charakterystyczną ostrogą o długości do 3 cm. Zwykle kwitną w jaskrawych odcieniach koloru pomarańczowego, żółtego lub czerwonego, ale spotyka się także odmiany o kwiatach kremowych z czerwonym lub pomarańczowym wzorem. Kolor kwiatów często zmienia się również w obrębie odmiany, gdyż rośliny te mają skłonność do samozapylania.
Liście nasturcji mają tarczowaty kształt, gładką powierzchnię i wyrastają na ogonkach sięgających 10-13 cm. Ze względu na dużą powierzchnię szybko zacieniają podłoże. Z kwiatów rozwijają się szarobeżowe, żebrowane owoce (orzeszki), traktowane jak nasiona, które mają wysoką zdolność kiełkowania - w następnym roku nowe rośliny mogą pojawić się w zupełnie nieoczekiwanych miejscach.
W warunkach naturalnych nasturcje występują w Andach w Ameryce Południowej, gdzie rosną przeważnie jako pnącza wspinające się po pniach drzew i okrywające podłoże zwartymi łanami. W czasie jednego sezonu pęd nasturcji pnącej może przekroczyć 3 m długości. Jednak uprawiane w doniczkach, nasturcje zwykle rosną słabiej, a ich pędy osiągają połowę tej długości. Wiele nowych odmian wyróżnia się karłowym pokrojem i wysokością ok. 30 cm, dzięki czemu doskonale nadają się do doniczek i na rabaty.
Kwiaty, liście i nasiona nasturcji są jadalne. Kwiaty stanowią wspaniały dodatek do sałatek, zaś nieco pikantne liście stosuje się zarówno do sałatek, jak i kanapek. Owoce można marynować i stosować zamiast kaparów do sosów.
Pielęgnacja
Nasturcje rosną nawet w takich warunkach, w których nie mogą sobie poradzić inne rośliny jednoroczne, należy jednak zapewnić im jak najwięcej światła. Można uprawiać je na każdym typie podłoża, ale nasturcja większa najlepiej kwitnie na niezbyt zasobnych glebach przepuszczalnych. Po przesadzeniu siewek na miejsca stałe, roślin już się nie przesadza. W okresie aktywnego wzrostu nasturcje należy podlewać regularnie i obficie. Gdy rośliny te przekwitną i zaczną żółknąć, w ogóle przerwij podlewanie.
Nasturcję należy nawozić bardzo oszczędnie, gdyż nadmiar składników pokarmowych powoduje bujny rozwój liści i bardzo ogranicza kwitnienie. Roślina lubi miejsca jasne i słoneczne, ale dobrze rośnie także w częściowym cieniu. Rośliny te będą doskonale rosnąć i kwitnąć na zewnątrz na słonecznym parapecie, tarasie lub balkonie. Latem, optymalna temperatura wynosi ok. 22°C. W naszym klimacie nasturcja może być uprawiana tylko jako roślina jednoroczna.
Rozmnażanie z nasion
1. Płytką doniczkę lub kuwetę napełniamy lekką, wilgotną, dobrze przepuszczalną ziemią. Rozkładamy nasiona na jej powierzchni w odstępach co 5 cm i delikatnie wciśkamy je palcem w podłoże na głębokość dwa razy większą niż wynosi ich wielkość.
2. Doniczkę lub kuwetę wstawiamy do mnożarki lub przykrywamy przezroczystą torebką foliową, mocując ją plastrem do pojemnika. Pojemnik ustawiamy w zacienionym miejscu w temperaturze 15-21°C.
3. Po wschodach zdejmujemy torebkę z naczynia, aby zapewnić siewkom więcej światła.
4. Gdy siewki podrosną, przepikowujemy je do skrzynek lub doniczek.
Choroby i szkodniki
Mszyce
Nasturcja jest często atakowana przez mszyce - zwłaszcza na pędach tuż pod kwiatami i ogonkach liściowych. Opłukujemy roślinę letnią wodą, a jeśli to nie pomoże, używamy insektycydu.
Gąsienice
Częstym szkodnikiem nasturcji są też gąsienice bielinka kapustnika. Żerujące larwy potrafią szybko ogołocić blaszki liściowe, więc szkodniki należy jak najszybciej usunąć.
Mączniak
Atakuje rośliny na suchych i ciepłych stanowiskach. Porażone rośliny zraszamy wodą lub używamy fungicydu.