Mamilarie (Mammillaria sp.) należą do niezwykłej rodziny kaktusów rodem z Meksyku, gdzie noce są chłodne, a temperatura w dzień może być bardzo wysoka. Piękne kwiaty mamilarii tworzą na jej szczycie efektowny "wianek". Doprawdy trudno wyobrazić sobie kolekcję kaktusów bez tej rośliny.
Powierzchnia pędów mamilarii pokryta jest brodawkami (łac. mammilla), układającymi się w różnorodne, regularne wzory. Na szczytach brodawek znajdują się kolczaste lub wełniste areole (miejsca, z których wyrastają ciernie).
Mamilarie kwitną wiosną, ale pierwsze kwiaty tworzą dopiero po kilku latach uprawy. Kwiaty są małe i liczne albo duże, ale jest ich niewiele. Często wyrastają w kręgach lub wiankach, okalających całą roślinę lub jej fragmenty, w pobliżu miejsca, w którym pojawiły się w poprzednim roku. Są one bezwonne, białe, słomkowożółte, czerwone lub fioletowe, a po przekwitnięciu ich miejsce zajmują efektowne różowe i czerwone owoce. Kaktusy te są bardzo łatwe w uprawie i mogą rosnąć w płaskich, miseczkowatych naczyniach. Powierzchnię podłoża warto przykryć warstwą żwirku lub grysu.
Młode kaktusy początkowo tworzą kępkę niewielkich pędów, później przybierają formę kuli. Natomiast najstarsze rośliny mogą mieć pokrój kolumny. Rośliny pozostają jednak niewysokie - rzadko zdarza się, aby przekraczały wysokość 15-20 cm.
Najprostszym sposobem rozmnażania tych kaktusów jest pobieranie sadzonek - odrostów pojawiających się u podstawy rośliny matecznej. Sadzonki pobiera się wiosną i umieszcza w płytkich
doniczkach z mieszanką ziemi kompostowej i gruboziarnistego piasku lub perlitu. Podłoże należy utrzymywać w stanie wilgotnym, a gdy sadzonki się ukorzenią, przenieść je pojedynczo do większych doniczek.
Podstawy pielęgnacji
Wszelkie ślady zgnilizny pojawiające się na roślinie należy usuwać natychmiast nożem.
Do uprawy mamilarii używamy miseczek lub płaskich doniczek z mieszanką ziemi kompostowej z dodatkiem 1/4 gruboziarnistego piasku lub perlitu. Rośliny przesadzamy wiosną, po zakończeniu kwitnienia. W tym celu wyjmujemy je z doniczki i wymieniamy część starego podłoża. W okresie aktywnego wzrostu podlewamy umiarkowanie i zawsze odczekujemy aż podłoże nieco przeschnie, zanim podlejemy ponownie. Zimą podlewamy bardzo oszczędnie - tylko na tyle, aby roślina nie uschła.
Zasilamy nawozem o wysokiej zawartości potasu tylko w sezonie wegetacyjnym, raz na miesiąc. Mamilaria wymaga dużo rozproszonego światła przez cały rok. Źle znosi cień i ostre promienie słoneczne. Od marca do września idealna dla mamilarii jest normalna temperatura pokojowa. Zimą roślinę trzeba przestawić w miejsce o temperaturze około 10°C, gdyż w przeciwnym razie w następnym roku nie zakwitnie.
Pielęgnacja przez cały rok
Listopad-luty Zimą mamilaria potrzebuje miejsca jasnego, ale chłodnego. Podlewamy ją tylko wtedy, gdy podłoże będzie mocno przesuszone. Nie zasilamy nawozami.
Marzec-maj Zapewniamy roślinie ciepłe i jasne stanowisko, ale wyłącznie w rozproszonym świetle. Uważajmy, aby przy podlewaniu odmian o wełnistych cierniach nie zamoczyć pędów.
Czerwiec-sierpień Podlewamy umiarkowanie. W trakcie sezonu wegetacyjnego można zasilić roślinę nawozem 3-4 razy. Jeśli konieczne jest przesadzenie, robimy to wiosną, pobierając przy okazji sadzonki z odrostów.
Wrzesień-październik Stopniowo zmniejszamy częstotliwość podlewania. Przestawiamy roślinę w chłodne, ale jasne miejsce.
Choroby i szkodniki
Wełnowce
Białe kuleczki pojawiające się blisko areol są sygnałem, że roślinę zaatakowały wełnowce. Szkodniki maźiamy pałeczką kosmetyczną umoczoną w rozcieńczonym insektycydzie. Regularnie kontrolujemy roślinę, aby upewnić się, że szkodliwe owady nie powróciły.
Mszyce
Mszyce atakują niekiedy młode, soczyste pąki kwiatowe. Próbujemy zmyć szkodniki wilgotnym wacikiem lub - jeśli porażenie jest niewielkie - usuuwamy je pojedynczo wykałaczką.