Lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale)

Lubczyk ogrodowy jest znaną rośliną przyprawową o silnym smaku i pobudzającym działaniu. Jego ozdobą są ładne liście i drobne, rozwijające się latem kwiaty. W pełni zasługuje na swą nazwę - juz w starożytności stosowano go jako ważny składnik "napojów miłosnych". Obdarzony silnym wzrostem, szybko osiąga pokaźne rozmiary, a jego liście roztaczają wokół wyraźny aromat.

Ojczyzną lubczyku jest południowa Europa, skąd rozprzestrzenił się on stopniowo na resztę kontynentu, docierając aż do Azji. Z czasem rozpowszechnił się również w innych regionach świata, łącznie z Ameryką Północną.

Lubczyk należy do rodziny baldaszkowatych (Umbellifereae) i jest byliną (roślina, która w normalnych warunkach żyje przynajmniej przez 3 sezony), której liście obumierają zimą i ponownie odrastają wiosną z korzenia. Są one niebieskawozielone, gładkie, podwójnie pierzaste. Drobne, zielonkawożółte kwiaty zebrane są w płaskie baldachy, rozwijające się w czerwcu i lipcu. Wszystkie części rośliny są bardzo aromatyczne, a ich smak i zapach przypominają seler.

Młode rośliny można uprawiać na parapecie okna w kuchni, ale szybko stają się one zbyt duże, aby mogły rosnąć w mieszkaniu. Wówczas można przenieść je na balkon lub taras. Lubczyk uprawiany na zewnątrz może osiągać wysokość do 2 m, przy rozłożystości 1,2—1,5 m, ale rośliny w doniczkach są zwykle dużo mniejsze. Pomimo to, warto zaplanować dla niego sporo wolnej przestrzeni w mieszkaniu.

Najlepszym sposobem uprawy lubczyku jest wysiewanie go co roku, chociaż roślinę można również przezimować i pozostawić na następny sezon. Lubczyk może być rozmnażany z nasion lub przez podział bryły korzeniowej. Pod koniec lata, gdy nasiona dojrzeją, należy je wysiać w zasobne i przepuszczalne podłoże. Jesienią siewki przesadzamy do doniczek lub kuwety w odstępach 12 cm. Nasiona lubczyku można też wysiewać wiosną. Lubczyk można rozmnażać wegetatywnie zarówno wiosną, jak i jesienią, dzieląc bryłę korzeniową i sadząc jej fragmenty bezpośrednio do doniczek lub w ogrodzie.

Podstawy pielęgnacji

Lubczyk ogrodowy właściwie nie wymaga szczególnej pielęgnacji i zwykle dobrze rośnie w każdych warunkach. Do uprawy lubczyku wystarczy zwykła ziemia kompostowa. Siewki z nasion wysianych w domu przesadzamy do dużych doniczek lub donic na zewnątrz. Rośliny uprawiane w doniczkach trzeba odnawiać najpóźniej po dwóch sezonach.

Wiosną i latem podlewamy lubczyk obficie — przy upalnej pogodzie nawet codziennie. Zimą podlewanie powinno być oszczędne - wierzchnia warstwa podłoża powinna przeschnąć pomiędzy kolejnymi zabiegami.

Roślinę tę zasila się kilka razy w sezonie wegetacyjnym uniwersalnym nawozem płynnym.

Lubczyk doskonale znosi zarówno ostre promienie słoneczne, jak i światło rozproszone - rośnie dobrze zarówno w pełnym słońcu, jak i w półcieniu. Roślinie nie przeszkadzają niskie temperatury latem, ani upały, o ile jest dobrze podlewana. Może nawet przetrwać niewielkie przymrozki i niesprzyjającą, zimową aurę.

Właściwości lubczyku

W przeszłości stosowano lubczyk jako jeden ze składników "napojów miłosnych". Roślinę ceniono również za jej właściwości antyseptyczne i wspomagające trawienie. Współcześnie lubczyk stosowany jest głównie jako roślina przyprawowa. Ze względu na mocny smak, należy go jednak stosować z umiarem. Młode liście i pędy można podawać gotowane jako jarzynę lub dodatek do zup. Kilka świeżych listków lubczyku może być dodatkiem do sałatek, omletów, zup jarzynowych i dań jednogarnkowych. W podobny sposób wykorzystuje się też nasiona tej rośliny, pamiętając, że mają one jeszcze mocniejszy smak. Na zimę nasiona oraz liście można zebrać i wysuszyć.

Choroby i szkodniki

Brzegi liści schną

Wysychanie brzegów liści i suche podłoże świadczą o tym, że roślina jest zbyt skąpo podlewana. Latem lubczyk ogrodowy należy podlewać regularnie, szczególnie w czasie upałów - inaczej roślina będzie więdła i schła.

Opuchlak truskawkowiec

Jeśli liście lubczyku więdną, a regularne podlewanie nic nie pomaga, roślina prawdopodobnie została uszkodzona przez larwy opuchlaka truskawkowca. Porażoną roślinę trzeba zniszczyć, a podłoże, w którym rosła, wyrzucić.

Sorry, this website uses features that your browser doesn’t support. Upgrade to a newer version of Firefox, Chrome, Safari, or Edge and you’ll be all set.