Ojczyzną tej popularnej rośliny doniczkowej jest Meksyk i Gwatemala. Pnie juki sprowadza się z Gwatemali, a następnie tnie na kawałki, sadzi w doniczkach i uprawia w szklarniach ogrodniczych, skąd trafiają do sprzedaży. Dzięki pędom przypominającym pnie drzew i bujnym pióropuszom liści, juka gwatemalska (Yucca elephantipes) jest idealną dekoracją kątów pokoju i parapetów okiennych.
Juki sprzedawane są w dwóch formach — jako sadzonki pędowe lub sadzonki wierzchołkowe. Sadzonki pędowe otrzymuje się z pociętego pnia rośliny matecznej. Mają one gruby pień i pióropusz liści na wierzchołku lub pędzie bocznym. Sadzonki wierzchołkowe pozyskuje się z wierzchołków pni lub pędów bocznych roślin matecznych. Tego typu sadzonki charakteryzują się okazałym pióropuszem liści i dość mało widocznym pniem.
Liście juki są sztywne, lancetowate, z ostrymi brzegami i końcami, niezbyt efektowne. Natomiast wyjątkowo piękne są wysokie, wyrastające szczytowo kwiatostany białych, dzwonkowatych kwiatów.
W naturalnych warunkach Yucca elephantipes osiąga do 14 m wysokości. Uprawiana w pokoju jest znacznie mniejsza, a jej wysokość zależy od długości fragmentu pnia, wykorzystanego na sadzonkę. Pióropusz liści może mieć średnicę 50-100 cm. Zdrewniały pień w ogóle nie przyrasta.
Zwykle juki są zbyt duże, aby mogły stać na parapecie, dlatego najczęściej umieszcza się je na podłodze. Są wystarczająco efektowne, aby mogły rosnąć samodzielnie, ale dobrze wyglądają również w grupie z innymi roślinami. U stóp juki można umieścić np. pnącego fikusa, bluszcz lub filodendrona. Kilka roślin umieszczonych w jednej doniczce wygląda jak mały zagajnik. Sadząc juki pamiętajmy, że z biegiem czasu mają coraz cięższe korony, dlatego doniczki powinny mieć obciążone dno.
Podstawy pielęgnacji
Juka gwatemalska jest łatwa w uprawie. Pamiętać jedynie należy o usuwaniu żółknących lub usychających liści. Dobrze rośnie w zwykłej ziemi. Jeśli rośliny mają zbyt dużą bryłę korzeniową, przesadza się je wiosną. Jeśli doniczka jest już zbyt duża na przesadzanie, usuwamy wierzchnią warstwę podłoża na głębokość 4 cm i zastępujemy ją świeżą ziemią.
Rośliny podlewa się obficie, gdy wierzchnia warstwa podłoża przeschnie na głębokość 2 cm. Nadmiar wody należy usunąć z podstawki. Latem nawadnia się je 2—3 razy w tygodniu, jesienią i zimą co 10 dni.
Latem jukę należy zasilać rozcieńczonym nawozem raz na dwa tygodnie. Regularne zraszanie liści zapobiega porażeniu przez przędziorki.
Juka lubi pełne światło i przez cały rok preferuje ciepłe, słoneczne stanowiska. Latem rośliny można wynieść na zewnątrz, ustawiając je w miejscu dobrze nasłonecznionym. Dobrze rośnie w temperaturze pokojowej, ale zimą, w okresie spoczynku, potrzebuje chłodu - najlepiej czuje się w temperaturze ok. 10°C.
Rozmnażanie
Jukę o niezbyt efektownym wyglądzie można przeznaczyć na sadzonki.
Sadzonki pędowe
1. Dzielimy pień na kilka odcinków, nie krótszych niż 10 cm. Każdy z fragmentów pnia zanurzamy dolnym końcem w ukorzeniaczu i strząsamy jego nadmiar.
2. Sadzonki umieszczamy w mnożarce lub w doniczkach wypełnionych mieszanką pół na pół piasku z torfem. Doniczki przykrywamy przezroczystą folią, tak aby nie dotykała wierzchołków sadzonek, i robimy w niej kilka otworów wentylacyjnych.
3. W trakcie ukorzeniania nie ruszamy doniczkami lub mnożarką, aby nie uszkodzić formujących się korzeni. Utrzymujemy temperaturę ok. 22°C.
4. Po 3 tygodniach, gdy na sadzonkach pojawią się liście, zdejmujemy folię. Ukorzenione sadzonki przesadzamy do doniczek ze zwykłą ziemią.
Sadzonki wierzchołkowe
Odcinamy wierzchołek pnia lub bocznego pędu z liśćmi. Odkładamy na 2 dni i sadzimy w doniczce z mieszanką pół na pół torfu i grubego piasku. Po ukorzenieniu się sadzonki, przesadzamy ją do doniczki docelowej.
Choroby i szkodniki
Infekcja grzybowa
Szary nalot na liściach może oznaczać chorobę grzybową. Roślinę należy ustawić w przewiewnym miejscu, usunąć z liści nalot i przez pewien czas ograniczyć podlewanie.
Tarczniki
Brązowe, tarczowate owady na spodniej stronie liści to tarczniki. Można je usuwać pojedynczo pałeczką kosmetyczną zwilżoną denaturatem lub opryskać odpowiednim insektycydem systemicznym.
Żółknięcie liści
Może być spowodowane niedostatkiem światła. Delikatnie usuwamy żółte liście, a następnie przestawiamy roślinę w jaśniejsze miejsce.