Fiołek wonny (Viola odorata) to roślina łatwa w uprawie. Jej kwiatki pojawiają się zwykle od lutego do kwietnia wśród ciemnozielonych liści w kształcie serca jako jedna z pierwszych oznak nadchodzącej wiosny.
Viola odorata uprawiana jest od wielu stuleci. Starożytni Bryci używali jej jako kosmetyku, Rzymianie produkowali z niej wino, a Grecy stosowali jako łagodny, ale skuteczny środek uspokajający.
Od dawna uważa się, że roślina ma właściwości lecznicze. Z płatków fiołka produkuje się syrop na kaszel, a napar z nich leczy zapalenie oskrzeli. Od niepamiętnych czasów zielarze zalecają fiołek wonny jako środek na epilepsję, gorączkę, zapalenie opłucnej i żółtaczkę.
Viola odorata to roślina nieduża, płożąca. W czasie kwitnienia rośliny mają ok. 10-15 cm wysokości i ok. 30 cm rozpiętości. Liście są ciemnozielone, w kształcie serca. Kwiaty o średnicy 1-2 cm występują w najróżniejszych odcieniach fioletu i bieli. Najnowsze odmiany fiołka wonnego mają kwiaty różowe, fioletowo różowe, morelowe, żółte lub lawendowe.
Mimo że kwiaty fiołka wonnego są niezwykle urocze, to jednak nie należą do okazałych. Choć niektóre z odmian mają kwiaty o nasyconych barwach, należy ustawić je w miejscu wyeksponowanym, gdzie można będzie je łatwo dostrzec.
Rozważmy przeniesienie doniczek z fiołkami na czas kwitnienia w zacienione miejsce na tarasie lub balkonie, i zestawienie ich z innymi roślinami w podobnych kolorach. Można również posadzić je z innymi niewielkimi lub karłowatymi kwitnącymi roślinami w dużym, płytkim pojemniku - powstanie wówczas bardzo efektowna kompozycja. Fiołki wonne będą też pięknie prezentować się jako ozdoba ogródka skalnego.
Podstawy pielęgnacji
Naturalne środowisko tej rośliny to stare lasy, dlatego powinniśmy zapewnić jej podobne warunki w domu. Ustawmy ją w cieniu oraz obficie podlewajmy. Jako podłoża użyjmy żyznej ziemi doniczkowej, zmieszanej z niewielką ilością grubego piasku lub perlitu. Ten gatunek fiołka rozmnaża się poprzez rozłogi, więc sam wypełnia grządki.
Podlewamy roślinę regularnie i obficie. Nigdy nie dopuszczamy, aby podłoże całkowicie wyschło. Fiołka wonnego raczej nie nawozimy, jednak kiedy już zakwitnie, można domieszać do ziemi w doniczce nieco kompostu ogrodowego, uważając, by nie uszkodzić przy tym delikatnych roślinek.
Fiołek wonny najlepiej czuje się w miejscu częściowo zacienionym, choć nie zaszkodzi mu też mała ilość światła słonecznego. W odpowiednich warunkach i przy właściwej pielęgnacji ta urocza i lubiana roślina zachwyci nas pięknymi, efektownymi kwiatami. Roślina dobrze toleruje temperatury na zewnątrz, zarówno latem, jak i zimą.
Rozmnażanie
Rozmnażanie przez "odkłady"
1. Oddzielamy od rośliny rozłóg z młodą roślinką na końcu, a następnie odcinamy go.
2. Wypełnamy 6-centymetrową doniczkę mieszanką równych części torfu i grubego piasku; następnie sadzimy w niej sadzonkę. Utwardzamy podłoże wokół sadzonki i przykrywamy doniczkę folią polietylenową. Umieszczamy ją w ciepłym, zacienionym miejscu.
3. Po ok. 10-14 dniach roślina powinna się ukorzenić. Zdejmujemy folię i zacznynamy umiarkowanie podlewać. Przenosimy doniczkę w miejsce nieco lepiej oświetlone, lecz nie nasłonecznione.
4. Po kolejnych 3-4 tygodniach umieszczamy roślinę na zewnątrz i traktujemy jak dorosłą.
Choroby i szkodniki
Roślina marnieje
Najprawdopodobniej z powodu zalegania wody w doniczce gniją korzenie rośliny. Z ziemią, w której sadzimy roślinę, mieszamy nieco grubego piasku lub perlitu, aby zapewnić właściwy drenaż.
Uszkodzone liście
Plamy lub dziurki w liściach mogą być spowodowane przez różne gatunki grzybów. Spryskujemy roślinę odpowiednim fungicydem.
Powiększone pędy
Zdeformowane, powiększone łodygi oraz brązowe i pomarańczowe spory wskazują na rdzę. Usuwamy zaatakowane liście oraz pędy i spryskujemy roślinę odpowiednim fungicydem.