Cyklamen perski (Cyclamen persicum) należy do najpopularniejszych kwiatów doniczkowych. Zachwyca nie tylko wyjątkowymi płatkami, ale również liśćmi o niepowtarzalnych, srebrzystych marmurkowych wzorach.
Cyklamen perski pochodzi z Azji Mniejszej oraz wschodniej częśći basenu Morza Śródziemnego. Jest on rośliną bulwową, która w warunkach naturalnych kwitnie w chłodnej porze roku, a latem przechodzi okres spoczynku. Do uprawy trafił w pierwszej połowie XVIII w.
Dzięki staraniom hodowców, dziś występuje w wielu odmianach różniących się barwą kwiatów i wzorem na liściach. Nazwa cyklamen pochodzi od greckiego słowa kyklos, oznaczającego koło, i nawiązuje do kulistego kształtu bulwy lub zaokrąglonych liści.
Liście - zależnie od gatunku i odmiany - gładkie, delikatnie cętkowane lub efektownie marmurkowate, wyrastają w formie rozety lub formują kopczyk, nad którym unoszą się kwiaty.
Cyklameny kwitną obficie, zwykle od września do marca. Większość odmian wielkokwiatowych nie pachnie, ale odmiany miniaturowe mają przyjemną, delikatną woń.
Duże rośliny mogą dorastać do 30-38 cm. Odmiany miniaturowe sięgają jedynie 17-20 cm. Dla początkujących lepsze są odmiany miniaturowe, które zwykle kwitną dłużej. Poza tym lepiej znoszą one wyższą temperaturę otoczenia niż odmiany duże.
Większość najpopularniejszych i najlepiej rosnących odmian to piękne mieszańce F1, wśród których są również formy miniaturowe. Występują one w wielu kolorach i odcieniach, a ich kwiaty rosną gęściej i obficiej niż u odmian wielkokwiatowych.
Pielęgnacja
Zabiegi pielęgnacyjne w zasadzie ograniczają się do usuwania więdnących kwiatów (wraz z szypułkami) oraz uschniętych liści. Zabiegi te pobudzają wzrost rośliny, więc wkrótce ich miejsce zajmą nowe kwiaty i nowe liście.
Cyklameny są roślinami względnie łatwymi w uprawie, pod warunkiem, że zapewni im się chłodne otoczenie, regularne podlewanie i niezbędne zabiegi pielęgnacyjne.
Rośliny przesadza się w sierpniu, gdy obudzą się po okresie spoczynku, umieszczając je w nieco większych doniczkach wypełnionych ziemią torfową. Cyklameny lubią wilgotne powietrze. Dlatego należy je zraszać i ustawiać na kamykach w misce z wodą. Podlewa się od góry podłoże przy brzegach doniczki, aby nie zamoczyć bulwy, albo od dołu, wstawiając doniczkę na 20 minut do miseczki z letnią wodą.
Zasila się rozcieńczonym nawozem raz w tygodniu w czasie sezonu wegetacyjnego. Cyklameny lubią miejsca chłodne, lekko zacienione. Nie należy wystawiać ich na bezpośrednie nasłonecznienie, z wyjątkiem zimy, kiedy słońce im nie szkodzi.
W czasie kwitnienia optymalna temperatura wynosi 10—15°C. Latem, w okresie spoczynku, rośliny można wynieść na zewnątrz i trzymać w normalnej temperaturze.
Pielęgnacja przez cały rok
Kwiecień-lipiec Po zakończeniu kwitnienia, dopóki liście są zielone, roślinę nadal podlewamy i nawozimy. Gdy liście zżółkną, przerywamy podlewanie i dokarmianie, aby roślina mogła przejść na kilka miesięcy w stan spoczynku. Można ją w tym okresie wynieść na zewnątrz i ustawić w zacienionym miejscu. Doniczkę lepiej ułożyć na boku, aby w czasie opadów podłoże nie nasiąkło wodą. Wszystkie nadziemne części rośliny obumierają.
Sierpień-grudzień W sierpniu zaczną wyrastać pierwsze nowe liście. Bulwę należy wówczas przesadzić, unikając przy tym uszkodzenia liści. Roślinę przenosimy do wnętrza i umieszczamy w jasnym, rozproszonym świetle. Zakwitnie ponownie w grudniu.
Rozmnażanie
Cyklameny można rozmnażać przez podział bulwy. Wolno to robić jedynie w okresie spoczynku. Bulwę należy przeciąć na pół, zabezpieczyć powierzchnie cięcia fungicydem i posadzić każdą z części do oddzielnej doniczki.
Choroby i szkodniki
Słabe kwitnienie
Niedostateczne nawożenie może osłabiać kwitnienie. Nawóz stosujemy zawsze zgodnie z instrukcją - przenawożenie jest równie szkodliwe.
Brązowiejące liście
Usychające, brązowe liście są oznaką uszkodzenia przez słońce oraz zbyt suchego powietrza. Roślinę umieszczamy w rozproszonym świetle i regularnie zraszamy.
Zniekształcone liście
Mogą być objawem porażenia przez mszyce. Kontrolujemy spodnią stronę liści i kwiaty. Jeśli znajdziemy mszyce, stosujemy odpowiedni insektycyd.