Pełne wdzięku, pierzaste liście rośliny o polskiej nazwie ciemnotka (Pellaea rotundifolia) zwieszają się łukowato, podkreślając delikatny, naturalny urok tej pięknej rośliny. Obsypane listkami łodyżki tej paproci opadają łukowato, nadając roślinie charakterystyczny, przyciągający wzrok wygląd.
W warunkach naturalnych ciemnotka występuje w wielu regionach świata, ale ojczyzną gatunku Pellaea rotundifolia (ciemnotka okrągłolistna) jest Nowa Zelandia.
Roślia ta jest wdzięczną rośliną pokojową. Ma niewielkie wymagania i dobrze rośnie nawet w zwykłej ziemi ogrodowej i w umiarkowanych temperaturach. Kluczem do sukcesu w jej uprawie jest odpowiednie, niezbyt intensywne, rozproszone światło oraz wilgotne otoczenie. Pierzasty liść ciemnotki zbudowany jest z krótkiego ogonka liściowego i blaszki liściowej, podzielonej na okrągłe listki ułożone naprzemianlegle wzdłuż głównego nerwu. Listki z wierzchu są ciemnozielone, od spodu zaś jaśniejsze, delikatnie ząbkowane (listki płonne) lub całobrzegie (listki zarodnionośne). Roślina osiąga wysokość 25 cm, zaś liście płożące się mogą rozpościerać się na 30 cm od kłącza. Listki mają 13 mm szerokości.
Pellaea rotundifolia doskonale rośnie w sąsiedztwie innych paproci. Planując wspólne posadzenie różnych gatunków paproci, należy przygotować skrzynkę lub płytką donicę z warstwą drenażu na dnie i napełnić ją podłożem złożonym z mieszanki kompostu liściowego z torfem. Rośliny sadzi się w takich odstępach, aby miały miejsce do wzrostu.
Płożące i zwieszające się liście sprawiają, że ciemnotka nadaje się na roślinę okrywową, osłaniającą podłoże pomiędzy roślinami wysokimi lub do obsadzenia wiszących koszy. Często spotyka się ją również w miniogródkach w szklanych naczyniach. Warto poświęcić trochę czasu na wyszukanie odpowiedniego pojemnika dla tej efektownej paproci. Kolor jej liści pięknie wybija się np. na tle ciemnych doniczek terakotowych. Odpowiednie są również plecione koszyki, gdyż delikatne listki pięknie kontrastują z ich nierówną teksturą. Idealnym sposobem wyeksponowania ciemnotki jest umieszczenie jej w wiszącej doniczce lub koszu - łukowato zwieszone liście będą malowniczo "spływały" poza brzegi naczynia.
Podstawy pielęgnacji
Ciemnotka jest rośliną o niewielkich potrzebach, która w odpowiednich warunkach nie wymaga szczególnej pielęgnacji. Na podłoże najlepsza jest mieszanka ziemi torfowej z odrobiną kompostu liściowego. Roślina dobrze rośnie w niskich doniczkach i misach. Jeśli bryła korzeniowa stanie się zbita, wiosną roślinę trzeba przesadzić.
Latem ciemnotkę podlewa się obficie, zimą umiarkowanie, ale podłoże powinno być stale wilgotne. Rośliny zimowane w pomieszczeniach, w temperaturze ok. 10°C nawadnia się oszczędnie.
Paproć toleruje suche powietrze, ale w takich warunkach powinna być zraszana. Latem należy ją zasilać co 2 tygodnie uniwersalnym nawozem.
Najlepszym stanowiskiem dla ciemnotki jest miejsce w półcieniu, gdyż roślina ta nie toleruje ostrego słońca. Latem można ją umieścić na zewnątrz w cieniu. Dobrze rośnie w temperaturach umiarkowanych - od 15 do 21°C. Zimę może spędzać w pomieszczeniu chłodniejszym, jednak temperatura nie powinna spaść poniżej 10°C.
Rozmnażanie
Podział rośliny matecznej
Kłącze ciemnotki można podzielić na odcinki). Każdy z kawałków da początek nowej roślinie.
Wysiew zarodników
Zarodniki pojawiają się na spodniej stronie listków zarodnionośnych. Gdy dojrzeją, można je wytrząsnąć na kartkę papieru. Przygotowujemy wysterylizowaną cegłę i umieszczamy na niej warstwę torfu o grubości ok. 1 cm. Cegłę wraz z podłożem umieszczamy w misce z taką ilością wody, aby sięgała nieco powyżej połowy wysokości cegły. Rozsiewamy zarodniki na powierzchni torfu i przykrywamy miskę kawałkiem szybki. Po pewnym czasie podłoże zazieleni się małymi roślinkami. Każdą z nich umieszczamy w małej doniczce i osłaniamy poprzekłuwaną torebką foliową.
Choroby i szkodniki
Oklapnięte liście
Mogą być skutkiem przesuszenia lub złej cyrkulacji powietrza. Podlewamy regularnie roślinę i upewniamy się, że powietrze wokół niej może swobodnie przepływać.
Jasne listki
Listki ciemnotki jaśnieją, gdy roślina jest niedożywiona lub wystawiona na bezpośrednie słońce. Latem należy ją zasilać raz na dwa tygodnie i zapewnić jej stanowisko w półcieniu.