Asparagusy łączą w sobie wyjątkową siłę wzrostu pędów i delikatny wygląd, który nadają im drobne, gęsto ułożone listki.
Jeszcze przed 20-30 laty rośliny te należały do najpopularniejszych roślin doniczkowych. Obecnie ustąpiły pola licznym nowinkom. Polecamy je jednak jako rośliny łatwe w uprawie i szybko rosnące. Świetnie nadają się do przestronnych pomieszczeń, które ozdobią imponującą masą puszystej zieleni. Pędy asparagusów znane są też dobrze kwiaciarzom jako tradycyjny dodatek do wiązanek.
Asparagusy (Asparagus), zwane też szparagami, należą do rodziny liliowatych (Liliaceae). Znanych jest około 300 gatunków, które występują w obrębie Starego Świata (obejmującego Europę, Azję i Afrykę), w strefie klimatu podzwrotnikowego, rzadziej umiarkowanego. Rośliny te przyjmują różne formy: bylin, podkrzewów lub krzewów, o wzniesionych, rozłożystych albo pnących pędach. W ogrodach uprawiamy tylko szparag lekarski (Asparagus officinalis). W domu - kilka innych gatunków i odmian.
Największą ozdobę asparagusów stanowią wąskie "listki". Są one przekształconymi pędami - tzw. gałęziakami. Właściwe liście to ostro zakończone łuski. Latem na pędach rozwijają się małe, białe, delikatnie pachnące kwiaty, a po ich przekwitnięciu - kuliste owoce.
Co asparagusy lubią najbardziej
Światło. Rośliny ustawiamy w miejscu jasnym, w którym światło jest rozproszone. Tylko asparagus gęstokwiatowy może być umieszczony w pełnym słońcu, a latem na wolnym powietrzu.
Temperatura. Wiosną i latem większość gatunków najlepiej się czuje w temperaturze 20-25°C, natomiast jesienią i zimą - w chłodzie (około 15°C). Najbardziej tolerancyjny jest asparagus gęstokwiatowy, który w okresie spoczynku znosi zarówno 20°C, jak i 8-10°C.
Podlewanie i zraszanie. W okresie wegetacji rośliny potrzebują dużo wody. Od jesieni do wiosny podlewamy je rzadziej. Części nadziemne asparagusów dobrze jest zraszać, zwłaszcza gdy powietrze jest suche.
Nawożenie. Od maja do października rośliny zasilamy co 7-10 dni nawozami wieloskładnikowymi dla roślin o ozdobnych liściach.
Przesadzanie. Rośliny przesadzamy co roku wczesną wiosną do żyznego, próchniczno-gliniastego podłoża o odczynie obojętnym (pH 6,4-7,2). Umieszczamy je w dość ciasnych doniczkach, bo w takich najlepiej rosną.
Łatwo je rozmnożyć
Rośliny można rozmnożyć wegetatywnie, dzieląc przy przesadzaniu silnie rozrośnięte egzemplarze. Rośliny te łatwo też rozmnaża się z nasion, które wyjmujemy z dojrzałych owoców (zwykle od października do lutego). Zaraz po zbiorze nasiona moczymy w ciepłej wodzie (30-40°C) przez 48 godz. (np. w termosie), a następnie wysiewamy do kuwety z mieszaniną torfu, ziemi liściowej i piasku (w proporcji 3:1:1). Naczynie ustawiamy w jasnym miejscu, w temperaturze 22-25°C. Regularnie podlewane nasiona wzejdą po 3-4 tygodniach. Gdy siewki podrosną, przesadzamy je do niewielkich doniczek.
Gdy zachorują
- Gałązki stają się jasnozielone, jakby wypłowiałe, a pędy kruche i łamliwe - nadmiar światła. Roślinę cieniujemy lub odsuwamy od okna.
- Pędy słabo rosną, młode gałązki żółkną - roślina jest "niedożywiona", wymaga zasilenia.
- Na pędach i "listkach" kilkumilimetrowe brązowe tarczki - miseczniki lub tarczniki. Silnie porażone pędy wycinamy tuż przy ziemi. Pozostałe opryskujemy (najlepiej wiosną, gdy wylęgają się larwy) preparatem Actellic (0,1%). W ziemi umieszczamy pałeczki z preparatem owadobójczym..
- Listki żółkną, wokół nich pojawia się delikatna pajęczynka - przędziorki. Roślinę opryskujemy jednym z preparatów: Danitol (0,05%), Karate (0,1%) lub Rufast (0,04%), profilaktycznie często spryskujemy wodą.
- Pojedyncze pędy żółkną i zamierają, na pędach i korzeniach pojawiają się ciemne plamy - fuzarioza, choroba grzybowa. Chore pędy usuwamy, roślinę podlewamy jednym z preparatów: Amistar (0,1%), Rovral (0,2%), Topsin (0,1%) lub wyciągiem z grejpfruta - Bioseptem albo z obornika - Antifungiem.